Смекни!
smekni.com

Международные авиационные организации (стр. 10 из 16)

Щава няглиййатынын игтисади тянзими проблеминин реэионал аспектляри юз яксини А24-12 бяйамнамясиндя тапыб. Бу да ИЕОЮ – ляря бейнялхалг щава дашымаларыны щяйата кечирмяк цчцн ядалятли вя бярабяр имканлар верилмясини тямин етмяйя йюнялиб. Ялдя едилян игтисади хейири ися юз милли инкишафларына йюнялтсинляр. Гябул едилян бяйамнамянин мащиййяти реэионал игтисади груплашмалар чярчивясиндя ващид мараглар консепси-йасынын гябулуна чаьырыш, бу вя йа диэяр груплашмалара дахил олан ИЕОЮ – лярин щава дашымаларына аид коммерсийа вя диэяр щцгугларын гаршылыглы файда ясасында вя бу ишдя мараглы олан дювлятляр тяряфиндян баьланан щава няглиййаты щагда шяртляря уйьун олараг щялл едилмясини мяслящят эюрцлмяси. ИКАО Ассамблейасынын 24-жц сессийасынын Игтисади комиссийасынын ишиндя ясас йери тариф мясяляляри, хцсусян дя авиадашыйыжылар тяряфиндян тарифлярин йериня йетирилмяси мясяляляри тяшкил етди. Бюйцк мигйасда позунтулардан ибарят бу сащядяки щазырки вязиййят бязи щалларда дювлятляри мяжбури жяза тядбирляриня сювг етди. ИАТА иля мцхтялиф формаларда щяйата кечирилян ямякдашлыгла йанашы проблемин щяллиндя ИКАО–нун кюмяйи бунлардан ибарятдир: бу сащянин сийасяти вя практикасына аид мялуматы якс едян инструктив материалларын дювлятляря вя авиаширкятляря щазырланмасы, аналитик тядгигатларын апарылмасы, тариф позунтуларынын ясас сябябляринин арадан галдырылмасыны якс едян тарифляря ямял едилмясинин рящбяр принсипляринин ишлянмяси. А24-13 – дя гейд едилиб ки, тарифлярин тясдиги вя она ямял олунмасы, о жцмлядян тарифлярин ейни олмасыны дястякляйян авиаширкят ассосасийалары, мцлки авиасийанын реэионал тяшкилатлары, дювлятлярин фяалиййятинин дястяклянмяси щагда А18-18 вя А21-29 гятнамяляри гцввядя галсын.

Щава няглиййатынын эяляжяк инкишафы иля ялагядар ясас проблемлярин сийащысы 6 щиссядян ибарятдир :

1) щава няглиййатынын инкишафы;

2) аеропортларын вя маршрут аеронавигасийа аваданлыьынын вязиййяти;

3) бейнялхалг мцлки авиасийанын фяалиййятиня гейри-гануни мцдахиля;

4) мцлки авиасийа вя ятраф мцщит;

5) щава дашыйыжыларынын игтиссади вязиййяти;

6) бейнялхалг щава дашымаларынын щяйата кечирилмяси заманы формаллыгларын садяляшдирилмяси.

ИКАО чох ящямиййятли вя тез бир заманда щялл едилмяси лазым олан 2 проблеми гейд едиб: сяся эюря сертификатлашманы кечмяйян щава эямиляринин истисмарына тятбиг едилян мящдудиййятляр вя бязи юлкялярин юз милли ганунверижилийини бейнялхалг щава няглиййатына, хцсусян дя рягабят сащясиндя тятбиги. Биринжи проблем бязи юлкялярин щансылар ки, биртяряфли гайдада сяся эюря мящдудиййятляр гябул етмишляр, А23-10 гятнамяси-нин бяндлярини позмаглары нятижясиндя йараныб.

ИКАО цзвлярини даща чох икинжи проблем наращат едир. Беля ки, айры – айры юлкяляр тяряфиндян тятбиг едилян истисмар, малиййя вя игтисади характерли мящдудиййятляр осон нятижядя коммерси-йа практикасы иля баьлы дискриминасийа тядбирляринин гябулуна апарыр. Бу да бейнялхалг щава няглиййатынын инкишафыны чятинляш-дирир вя бейнялхалг щава дашымаларынын бцтцн юлкялярин марагларыны нязяря алараг, бярабяр вя ядалятли имканлар принсипиня уйьун инкишафыны якс етдирян Чикаго конвенсийасына зиддир. Бунунла ялагядар олараг, дювлятлярин чоху «Бейнялхалг щава няглиййатына тя ‘ сир едян биртяряфли тядбирляр» адлы А24-14 гят-намясини гябул етдиляр. Орада гейд едилиб ки, юлкяляр биртяряфли тядбирляря ял атмасынлар, милли ганунверижилик актлары бейнялхалг щава няглиййатына спесифик хцсусиййятляри нязяря авлмадан тятбиг едилмясин. Шурайа ися мяслящят эюрцлдц ки, биртяряфли актларын бейнялхалг щава няглиййатына тясирини юйрянсин вя бу сащядя, хцсусян дя милли ганунверижилийин тятбигинин нятижяляринин рящбяр принсипляринин щазырланмасы.

3-жц АНК–дя гейд едилян щава няглиййатынын эяляжяк инкишафы иля ялагядар олан ясас проблемляря аиддир: бейнялхалг щава няглиййатына рягабят сащясиндя милли ганунверижилийин тятбиги.

Игтисади тянзимлямя сащясиндя ИКАО–нун иши тяшкилатын 1984 – 86 вя 1987 – 89 илляр цчцн ишляринин програмлары вя Ассамблейанын 26-жы сессийасынын ишляриня уйьун апарылмыш вя там щяжмдя йериня йетирилмишдир.

1990 –92 илляр цчцн тяшкилатын иш програмы нязярдя тутур ки, бейнялхалг щава няглиййаты сащясиндя эяляжякдя дя ишляр эюрцлсцн. Она аиддир: дювлятляри мялуматларла вя инструктив материалларла тямин етмяк, Ассамблейа вя Шуранын директивляриня уйьун олараг мцлки авиасийа сащясиндя дювлятлярин юз ющдяликлярини щяйата кечирмясиня йардым етмяк, инструктив материал, сяняд, тсиркулйар, статистик мялуматларын няшри, бейнялхалг тарифлярин щазырланмасы, бейнялхалг щава няглиййатынын инкишафы, щава ялагяляри щагда бейнялхалг сазишляр вя коммерсийа щцгуглары, бейнялхалг почт дашымаларынын, сярнишин вя йцк щава няглиййатларында тядгигатларын апарылмасы, формаллыгларын садяляшдирилмяси, бирэя малиййяляшдиррмя вя с. щагда анализлярин вя тядгтгатларын апарылмасы. Щямчинин нязярдя тутулуб ки, ИЕОЮ–ляря бейнялхалг щава няглиййаты, еляжя дя авиатарифлярля баьлы мцзакиря, семинар вя диэяр форумларын тяшкили, аеропорт вя маршрут аваданлыьынын истисмарынын игтисади аспектляри, прогнозлашдырма вя игтисади планлашдырма вя с. иля ялагядар проблемлярин щяллиндя бюйцк щяжмдя ишляр эюрцлмялидир.

Хцсуси функсийалардан ялавя ИКАО–да Ассамблейа, АНК – нын вя диэяр хцсусиляшдирилмиш конфрансларын эюстяришляри иля ялавя ишляр вя тядгигатлар апарылыр. ИКАО–нун фяалиййяти цчцн нювбяти 3 иллийя гойулан програмлар бу гурумун бейнялхалг щава няглиййатынын игтисади тянзиминдя бюйцк щяжмдя ишини эюстярир.

ИКАО–нун щава няглиййаты сащясиндя 3 иллик дювря (1990-1992) планлашдырылан фяалиййяти Чикаго конвенсийасы принсипляриня, Ассамблейанын гятнамяляри вя ИКАО–нун диэяр ижласларынын гярарлары - бир сюзля дювлятлярин марагларына уйьундур. Дцнйа мигйасында щава няглиййатынын инкишафында игтисади проблемлярин щяллиндя ИКАО–нун фяалиййятиндя 80-жи иллярдя ян яламятдар щадися 1985-жи илдя Монреалда 3-жц АНК – нин кечирилмяси олду. Конфрансын эцндялийиня бу кими мясяляляр салынмышдыр:

1) мцнтязям дашымаларда коммесийа щцгуглары;

2) бейнялхалг г-мцнтязям дашымаларда сащясиндя сийасят;

3) бейнялхалг щава дашымаларына тясир едян биртяряфли тядбирляр;

4) авиадашыйыжыларын бейнялхалг тарифляринин тяйининдя щюкцмятлярин ролу;

5) бейнялхалг авиатарифлярля ялагядар олан гайдалар вя шяртляр;

6) тарифляря риайят едилмяси.

Эцндялийин 1-жи маддясинин мцзакиряси заманы дашыма щяжмляринин регламентляшдирилмяси вя мцнтязям авиадашымалара аид олан мясяляляря бахылды вя ашаьыдакы эюстяришляр гябул едилди.

Мяслящят Ё 1 - 6-жы щава азадлыьы вя «стоп–овер» дашымаларына тохунур. Проблемин мцряккяблийи ондан ибарятдир ки, биринжи 5 щава азадлыглары бейнялхалг щава няглиййаты щагда 1944-жц ил чохтяряфли разылашмасы иля чох дцзэцн мцяййян едилмиш (йяни айдын), щямчинин дя бир сыра икитяряфли разылашмаларла. Лакин, 6-жы щава азадлыьы вя «стоп – овер» цзря дашымаларла ялагядар ися щяля гейри-мцяййян шяраит щюкм сцрцр (щям бу мясяляйя мцхтялиф жцря анлашылдыьындан, щям дя юлкялярин сийасят вя практикасында мцхтялиф йанашмаларын олмасы иля). Бу да икитяряфли данышыгларда жидди проблемляр йарадыр.

Мювжуд гаршыдурмаларын щялли мягсяди иля бир нечя ил юнжя ИКАО Шурасы юзцндя принсипляри якс едян инсруктив материалларын ишлянмяси цчцн жящд етди. Тяшкилатын цзвляри 6-жы щава азадлыьы вя «стоп–овер»- и щяйата кечиряндя бу принсиплярдян истифадя етмялидирляр. Лакин, бязи сябяблярдян бу жящдляр уьурсузлугла нятижялянди. Конфранс Шурайа эяляжякдя бу кими ишлярин йериня йетирилмяси имканларыны нязярдян кечирмяйя эюстяриш верди.

ИКАО–нун мцлки авиасийа сащясиндя дювлятлярин режэионал бирликляринин фяалиййятиня диггяляринин артмасы (АФКАК, ЕКАК, ЛАКАК, КАКАС) мяслящят Ё 2-дя щякк едилиб. Орада гейд едилиб ки, мцлки авиасийа сащясиндя эетдикжя даща бюйцк ящямиййят газанан реэионал тядбирляр барясиндя дювлятляри даща эениш мялуматландырмаг лазымдыр. Орада Шурайа эюстяриш верилиб ки, инкишаф мейллярини нязяря алараг щава няглиййатынын регламентляшдирилмяси сащясиндя мцлки авиасийанын реэионал щюкцмят органларынын сийасят мясяляляри цзря топлусуну йениляшдирсин вя няшр етсин. Реэионал щюкцмят тяшкилатлары вя дювлятляря ися мяслящят эюрцлдц ки, сых ямякдашлыг вя сийасятляринин узлашдырылмасыны щяйата кечирсинляр. Конфранс «Тариф вя бейнялхалг щава дашымаларынын регламентляшдирилмяси сащясиндя инструктив материал вя сийасят» сянядинин йени-ляшдирилмясиня дя бахылды. ИКАО цзвц юлкяляриня эюря бу сяняд мцлки авиасийа сащясиндя дашыма щяжмляринин регламентляшдирилмясиндян дахил олмалар проблеминин щяллини даща жениш ишыгландырмалыдыр. Конфранс гейд етди ки, икитяряфли регламентляшдирмя елементляринин - маршрут щцгуглары, авиадашыйыжыларын тяйини, дашымаларын сатышы, авиаширкятлярин эялирляринин кючцрцлмяляри, бирэя фяалиййят вя коммерсийка разылашмаларынын вя мяслящятдя якс едилян диэяр проблемлярин тядгиги заманы комплекс, систематик йанашма принсипляриня риайят олунсун.

Эцндялийин 2-жи маддясиндя дювлятлярин мювжуд сийасяти вя бейнялхалг гейри-мцнтязям щава дашымалары сащясиндя норматив вязиййят, еляжя дя бу мясялянин дцнйа сявиййясиндя щялли заманы Катиблик тяряфиндян мцяййян едилян проблемляр мцзакиря едилди.

Гейри-мцнтязям авиадашымаларынын инкишафында ики истигамят мцшащидя едилир:

1) гейри-мцнтязям бейнялхалг щава дашымаларынын нисби чякисинин азалмасы (70-жи иллярдя 1/3-дян щал – щазырда 1/6-дяк);

2) гейри-мцнтязям дашымаларын ясасян 2 базарда - Авропа (Аралыг дянизи) вя Шм. Америкада жямлянмяси. Конйенктура ися тямамиля яксдир (биринжидя йцксялиш, икинжидя ися енмя мцшащидя едилир).

Конфрансын эедишатында ики проблем цзя чыхды ки, нцмайяндяляр дя диггятлярини онлара йюнялтдиляр: «програм цзря чартерлярин» мцнтязям дашымалара тясниф едилмяси вя гябул едян, еляжя дя эюндярян юлкя авиаширкятляри арасында чартер дашымаларынын бюлэцсцндя гейри-бярабярлик. Биринжи проблемя даир щеч бир эютяриш гябул едилмяди. Юлкялярин чоху беля бир тяснифатын апарылмасынын лазымлыьына шцбщя иля йанашдылар.