13. Крутелевич В.А. На путях национального самоопределения БНР–БССР–РБ.–Мн., 1995.
14. Сташкевич М.С. Перадумовы і працэс стварення палітычных партый на Беларусі (канец XIX –люты 1917 г.) // Беларускі гістарычны часопіс., 1999. №3.
15. Сташкевич М.С. Перадумовы і працэс стварэння палітычных партый на Беларусі (канец XIX –люты 1917 г.) // Беларускі гістарычны часопіс., 1999. №4.
16. Казьбярук У. Ля вытокаў беларускай дзержаўнасці або свае і чужыя пра Антона Луцкевича // Крыніца., 1999. №4-5.
17. Нарысы гісторыі Беларусі.– Мн., 1994. Ч.1.
18. Октябрь 1917 года и судьбы политической оппозиции. – Г. 1993. Ч. II
19. Янушкевіч Я. Луцкевичы // Шляхам гадоў. – Мн., 1994.
20. Біч М. Ідэолаг і практык нацыянальнага адрадження // Крыніца., 1999. №4-5.
21. Туронак Ю. В.Іваноўскі і адрадженне Беларусі // Маладосць. 1994. №8.
22. Гісторыя Беларускай ССР – Мн., 1972. Т.2.
23. Сташкевіч М.С. Гістарычны выбар на пачатку 20 стагоддзя // Спадчына. 1991. №4.
24. Программа БСГ Принятая на II съезде в 1903 году // Спадчына. 1991. №4.
25. Дакументы Беларускай Сацыялістынай Грамады да часоў рэволюцый 1905 г. // Спадчына. 1991. №3.
26. Коршук У.К. Актуальныя старонкі мінуўшчыны // Веснік БДУ. 1993. №1.
27. Багдановіч І.Э. Авангард і традыцыя. Беларуская паэзія на хвалі нацыянальнага адрадження. – Мн., 2001.
28. Багдановіч М. Беларускае адраджэнне. – Мн., 1994.
29. Гарэцкі М. Гісторыя беларускай литературы і масцатства Беларусі. – Мн., 1992.
30. Энцыклапедыя лiтаратуры і мастацтва Беларусі. – Мн., 1975.
31. Арлоў У. Сагановіч Г. Дзесяць вякоў беларускай гiсторыі (1862-1918). Падзеі. Даты. Ілюстрацыі. – Вильно., 2000 г.
32. Цуба М.В. Беларускі нацыянальны рух на пачатку XX ст. // Беларускі гістарычны часопіс. 1996. №1.
33. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі у 6 т. – Мн., 1993. т.1.
34. Запруднік Я. Беларусь на гістарычных скрыжаваннях. – Мн. 1993.
35. Наша Ніва. 1906. №1. 10/23 лiстапада.
36. Сидаревiч А.М. Самавызначэнне беларускай сацыял-дэмакратыі // Беларускі гістарычны часопiс., 1998. №2.
37. Кветка Вітан. “Наша Ніва”; Іван Луцкевіч // На суд гісторыі: успаміны, дыялогі. – Мн., 1994.
38. Цьвікевіч А. “Западна-русізм” Нарысы з гісторыі грамадскай мыслі на Беларусі у XIX і пачатку XX в. – Мн., 1993.
39. Наша Ніва. 1907. №4. 25студзеня.
40. Наша Ніва. 1907. №9. 2 (15) сакавiка.
41. Наша Ніва. 1907. №33. 10 (23) лiстапада.
42. Сідарэвіч А.М. З жыцця Антона Луцкевіча: Маёнтак // Літаратура i Мастацтва. 1991. 18 студзеня.
43. Філекоў У. Беларуская газета “Наша Ніва” // Настауніцкая газета. 1996. 10 красавіка.
44. Конан У. Антон Луцкевіч: Філасофія: Эстэтыка нацыянальнага адраджэння // Голас Радзімы. 1994. 24 сакавіка.
45. Карнейчык Я. Беларуская нацыя. – Мн. 1991.
46. Мядзёлка П. Сцежкамі жыцця. Успаміны. – Мн., 1974.
47. Багдановіч А.Г. Ідэя дзяржаўнасці ў нацыянальна-вызваленчым руху Беларусі у пачатку XX ст. (1900-1917) // Веснік БДУ. 1993. №3.
48. Лёсік Я. Творы: Апавяданні. Казкі. Артыкулы. – Мн., 1994.
49. Ластоускі В. Выбраныя творы. – Мн., 1997.
50. Шчаўлінскі М.Б. Бежанцы і беларускі нацыянальны рух у гады Першай Сусветнай вайны // Беларускі гістарычны часопіс. 1999. №3.
51. Вітан-Дубейкоўская Ю. Мае успаміны. – Мн. 1994.
52. Туронак Ю.Б. Беларусь пад нямецкай акупацыяй. – Мн., 1993.
53. Багдановіч А.Г. Ідэя дзяржаўнасці ў грамадска-палітычнай думцы Беларусі (1914-сакавік 1917) // гістарычная навука і гістарычная адукацыя у Рэспублікі Беларусь.– Мн., 1995. Ч.2.
54. Сiдарэвiч А.М. Антон Луцкевіч // Крыніца. 1999. №5.
55. Сакалоўскі У. Забытыя старонкі гісторыі // Шляхам гадоў. – Мн., 1994.
56. Шчаўлінскі М.Б. Беларускі нацыянальны рух на акупіраванай тэрыторыі краю з восені 1915 да лютаўскай рэвалюцыі 1917 г. // Веснік БДУ. 1998 № 2
57. Коршук У.К. БСГ і праблема нацыянальнай дзяржаўнасці Беларусі // Веснік БДУ. 1997. № 2.
58. Коршук У.К. З гісторыі Беларускай Сацыялістычнай Грамады // Гісторыя і гістарычная адукацыя у Рэспублікі Беларусь. 1994. Ч.1.
59. Ладысеў У.Ф. Брыгадзін П.І. На пераломе эпох: станаўленне беларускай дзяржаўнасці (1917-1920 гг.) – Мн., 1999.
60. Данілюк Т. Мае успаміны аб службе у беларускiх вайскавых фармацыях і удзеле у беларускім збройным змаганні 1917-1921 гг. // Спадчына. 1995. № 5.
61. Сідарэвіч А.М. З думай аб незалежнасці // Полымя. 1991. № 4.
62. Краўцоў М. Рада Беларускай Народнай Рэспублікі // Спадчына. 1998. № 1.
63. Недасек Н. 1918-1948. Да трыццатых угодкаў найвызначнейшых падзееў нашага нацыянальнага руху // Спадчына. 1998. № 1.
64. Михнюк. В.Н. Климович Н.М. Гесь А.И. Апостол национального возрождения // Нёман. 1995. № 1.
65. Луцкевіч А. 25 сакавiка 1918 года ( з маіх успамінаў ) // Спадчына. 1997. №1.
66. Жылуновіч З. Нацыянал-дэмакраты за “Працай” // Спадчына. 1991. № 4.
67. Грыцкевіч А. Ідэя незалежнасці Беларусі ў гістарычным аспекце // Спадчына. 1996. № 5.
68. Сташкевич Н.С. Приговор революции. Крушение антисоветского движения в Белоруссии (1917-1925). – Мн., 1985.
69. Луцкевіч А.I. Дзённік // Полымя. 1991. № 4.
70. Ладысеў У.Ф. Некаторыя актуальныя пытанні метадалогіі i тэорыі нацыянальна-вызваленчага руху ў Заходняй Беларусі // Гісторыя і гістарычная адукацыя у Рэспукі Беларусь. 1994. Ч.1.
71. Смаленчук А. Беларускае пытанне і Польскі рух // Полымя. 1994.
72. Луцкевіч А. Польская акупацыя у Беларусі. – Мн., 1992.
73. Сідарэвіч А.М. Нашаніўцы ў 1920 годзе // Наша Ніва. 2002. 8 лютага.
74. Казлекоў У.Я. Сташкевіч М.С. Рэволюцыйны 1917-ы год. Стваренне беларускай дзяржаўнасці // Беларусь на мяжы тысячагодзяу. – Мн.,2000.
75. Мароз К. Талент Віленскага крытыка // Полымя.1996. № 1.
76. Луцкевіч А.І. Беларуская энцыклапедыя ў 18 тамах.– Мн., 1999. Т.9.
77. Конан У. Філасофія і эстэтыка нацыянальнага адраджэння // Крыніца 1999. № 4-5.
78. Луцкевіч А.I. Дзённік // Полымя. 1991. № 5.
79. Вабішчевіч А. Таварыства Беларускай школы: Першыя годы існавання // Спадчына. 1996. № 5.
80. Сідарэвіч А.М. З жыцця Антона Луцкевіча. Астрожныя запісы // Літаратура і мастацтва. 1991. 25 студзеня.
81. Нарысы Гісторыі Беларусі. – Мн., 1994.
82. Сідарэвіч А.М. З жыцця Антона Луцкевіча. Расправа // Літаратура і мастацтва. 1991. 1 лютага.
83. Петроўскі Я. Антон Луцкевіч – арыстакрат беларускай думкі // Крыніца. 1999. № 4-5.
84. Чигринов П.Г. Очерки истории Белоруси. – Мн., 2000.
85. Архiвы Беларускай Народнай Рэспублікі. – Вільно – Нью-Ёрк-Мінск-Прага. 1998. Т.1.кн.1.
Приложение №1
Программа
Принятая на I съезде БСГ в 1903 г. в Вильно (43 сборника «Сацыалистiчны Рух на Беларусi у пракламацыях 1903 году»)
БСГ, как организация социально-политического рабочего народа, стремится к ниспровержению существующего капиталистического строя и переход в общественную собственность земли, орудий производства и средств сообщения. Считая, что в этом стремлении наибольшим препятствием является политический гнет БСГ ставит своей ближайшей целью ниспровержение самодержавия в России, деятельность совместную с пролетариатом других национальностей государства. Не предугадывая вперед, как сложатся политические отношения в государстве российском, мы будем использовать каждый удобный случай для достижения, возможно, большей независимости национальностей. Признавая за maximum в капиталистическом периоде независимую демократическую республику, основанную на следующих принципах: 1. Непосредственное общее тайное голосование, народное законодательство, как в смысле санкций, так в смысле инициативы.
2. Равноправие национальностей, живущих на общей территории.
3. Равенство всех граждан.
4. Провинциальное и общинное.
5. Бесплатное судопроизводство.
6. Выборные судьи и судебная ответственность чиновников.
В целях охраны рабочего класса БСГ стремилась осуществить следующие требования:
1. Установление 8-часового рабочего дня, кроме исключительных случаев в деревне.
2. Установление минимума оплаты за работу.
3. Одинаковая плата мужчинам и женщинам за работу.
4. Воспрещение ночного труда в принципе.
5. Безусловное воспрещение ночного труда для женщин.
6. Воспрещение предпринимателям пользоваться трудом подростков, до 14-и лет ограничение рабочего времени (от 14 – до 18 лет – 6 часов).
7. Еженедельный отдых от работы не менее 42-х часов (без перерыва).
8. Запрещение выдачи зарплаты продуктами, по крайней мере, еженедельная выдача зарплаты в рабочее время.
9. Гигиенические условия труда.
10. Бесплатная врачебная помощь.
11. Государственная страховка рабочих от несчастных случаев.
Октябрь 1917 и судьбы политической оппозиции
Часть II
Г. 1993 г.
\
Приложение №2
Программа
Принятая на II съезде БСГ в январе 1906 г. в Минске
Працавитая бедната усiх краёв злучайся!
БСГ, организуя працавитая беднату Белорусского края без различия национальностей имеет конечной целью замену капиталистического строя социалистическим, замену частной собственности на орудия производства и обращение общественной, для организации общественного производства.
Признавая, что главным врагом всех освободительных движений рабочей бедноты в России является царское самодержавие, БСГ считает своей главной политической задачей ниспровержение самодержавия, выступая в борьбе за осуществление этой задачи совместно с пролетариатом всей России.
Стремясь заменить самодержавный строй Российского государства федерально-демократической республикой со свободным самоопределением и культурной национальной автономией народностей входящих в состав государства, БСГ выставляет требование автономии Белорусского края с местным сеймом в Вильне. Демократическая республика должна опираться на следующих основаниях:
1. Законодательная власть народа, как санкция и как инициатива, сосредоточение верховной власти в руках законодательного собрания.
2. Всеобщее прямое, равное избирательное право.
3. Самое широкое областное, местное и т.п. самоуправление.
4. Равные права для всех народностей живущих на одной территории (культурно-национальная автономия).
5. Равноправие всех граждан без различия пола, религии, национальности и расы, уничтожение сословий.
6. Выборность чиновников.
7. Бесплатный суд; выборные судьи; подсудность чиновников.